Artykuły

William Tillier: W psychologii rozwój opisywany jest na wiele sposobów. Zajmowali się nim Freud, Erikson, Piaget, Bowlby, Bandura, Kohlberg, Loevinger i Wilber. Najbliższym mi podejściem, po 40 latach studiowania psychologii, jest koncepcja rozwoju wielopoziomowego.

Współczesne problemy kulturowej dezintegracji Europy wynikają z poważnego rozchwiania kondycji poszczególnych kultur narodowych. Przeżywają one poważne zagrożenie w wyniku społecznej odpowiedzi na poczucie braku podmiotowości wspólnot, które niestety podążą w dwóch obciążonych hamulcem rozwojowym kierunkach: z jednak strony są to bardzo wielorakie formy nacjonalizmu, z drugiej kosmopolityzmu, który oznaczają zaniechanie zainteresowania kultura narodową wspólnot. Nie jest ona skierowana przeciwko żadnej innej kulturze, wspólnocie, czy społeczności, nie implikuje poczucia wyższości i prawa dominacji. Tak pojętą kulturę narodową ukazuje polska tradycja humanistycznej pedagogiki społecznej, która wykazuje istotne analogie z innymi rodzajami humanistycznych analiz kultury, w tych ich orientacjach, które nie redukują podmiotowości i godności osoby ludzkiej w treści i działaniach budowanych na ich bazie nauk. Istotną inspiracją analiz tak pojętej kultury narodowej może być teoria dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dabrowskiego, która ciągle nie uzyskała wystarczającej i w pełni rozwiniętej aplikacji w obszarze nauk społecznych, w tym pedagogice społecznej. Niniejszy tekst usiłuje być wskazaniem na twórcze możliwości tego typu analiz.

We współczesnej edukacji nakierowanej na spełnianie zaleceń formułowanych w kategoriach ekonomicznych, w ramach których uczniów traktuje się jak kapitał ludzki, pomija się zbyt często problem dojrzałości psychicznej człowieka, rozwijania jego zainteresowań i talentów.

Absurdem jest, że się rodzimy i absurdem, że umieramy
(J-P. Sartre)
Każdy dzień jest dobry, żeby się narodzić i każdy jest dobry, żeby umrzeć.
(pap. Jan XXIII)

Autor tego artykułu podejmuje próbę pozytywnej weryfikacji tezy, że istotnym czynnikiem samoedukacji mogą być traumatyczne doświadczenia, które na zasadzie dezintegracji pozytywnej pozwalają nie tylko odbudować pozornie zburzony świat, lecz także wzbogacić go o nowe wartości.