REFERAT: Taniec a teoria dezintegracji pozytywnej (Merce Cunningham – Kazimierz Dąbrowsk
REFERAT: Taniec a teoria dezintegracji pozytywnej (Merce Cunningham – Kazimierz Dąbrowski) / Dance and The Theory of Positive Disintegration (Merce Cunningham – Kazimierz Dąbrowski)
Mgr Marcin Kania (Heksis)
[PL]
Mój tekst jest próbą porównania myśli Kazimierza Dąbrowskiego
(1902-1980) i twórczości amerykańskiego tancerza, choreografa i teoretyka
tańca Merca Cunninghama (1919-2009). Dezintegracja pozytywna
w rozumieniu Dąbrowskiego oparta jest na założeniu, że zjawiska
dezintegracji psychofizycznej oprócz swojej negatywnej roli tworzą także
rolę pozytywną. Tak rozumiana twórcza dezintegracja jest moim zdaniem
obecna w działalności Merca Cunninghama. Dla Dąbrowskiego sama
osobowość Cunninghama byłaby zapewne wdzięcznym obszarem
badawczym, podobnie jak osobowości innych twórców, np. Matejki,
Słowackiego, Witkacego, Prousta, czy Pascala. Niektóre podstawowe
dynamizmy dezintegracji pozytywnej mogły by być tematami dla badań
ruchowych Cunninghama, np. „zaniepokojenie sobą i zaniepokojenie
o siebie”, „wzmożona pobudliwość psychoruchowa” itp. Cunningham
poszukiwał nowych zestawień ruchowych, tworzył dynamiczne układy
taneczne, z ruchów, które pozornie nie dawały się połączyć. Dopuszczał
w twórczym procesie możliwość istnienia przypadku i zaskakujących
przemian, które mogą zaistnieć wbrew przewidywaniom. Podobnie teoria
dezintegracji pozytywnej również odnotowuje dramatyczne zwroty
w rozwoju jednostki skutkujące przemianami na wielu płaszczyznach ciała
i umysłu. Dąbrowskiego i Cunningama można by nazwać badaczami
dynamicznych struktur istniejących w człowieku. Badania pierwszego miały
by postać bardziej usystematyzowaną ponieważ obiekty/osobowości, które
opisywał, oglądał raczej z zewnątrz. Przyjęły one postać konkretnej teorii.
Cunningham był przede wszystkim badaczem własnej rzeczywistości
ruchowej, którą być może z braku dystansu trudniej mu było opisać, choć
podejmował takie próby.
[EN]
My text is an attempt to compare the theory of Kazimierz Dąbrowski
(1902-1980) and the works of the American dancer, choreographer and dance
theorist Merce Cunningham (1919-2009). Dąbrowski’s Theory of Positive
Disintegration assumes that the phenomena of mental and physical
disintegration in addition to its negative role also play a positive role.
Creative disintegration understood in this way can be found in the
Cunningham activities. Some of the dynamics of positive disintegration as
“concern about oneself” and “surprise in relation to oneself” etc. or
“psychomotor overexcitability” could be the subject of Cunningham’s
studies. Cunningham looked for new combinations of movement, creating
dynamic dance routines which only seemed impossible to connect. He
allowed in the creative process the possibility of chance and unexpected
change that may occur in spite of predictions. Dąbrowski’s Theory of
Positive Disintegration analyzed the dramatic turns in personal development
that resulted in changes on many planes of the body and mind.
Pełna treść referatu [PL]: ZOBACZ
