WYKŁAD: Rozwój psychiczny twórczych nastolatków w teorii dezintegracji pozytywnej / Psychological Development of Creative Adolescents through the Theory of Positive Disintegration
WYKŁAD: Rozwój psychiczny twórczych nastolatków w teorii dezintegracji pozytywnej / Psychological Development of Creative Adolescents through the Theory of Positive Disintegration
Dr Krystyna Laycraft (The Center for Chaos Studies, Canada)
[PL]
Celem badań było zbadanie twórczości i jej roli jako komponentu rozwoju psychicznego młodych ludzi. Dla potrzeb badań jakościowych została zastosowana fenomenologia hermeneutyczna w połączeniu z metodami narracyjnymi/biograficznymi. W procesie interpretacji danych zostały wygenerowane wzorcowe modele twórczości poprzez zastosowanie teorii dezintegracji pozytywnej w połączeniu z pojęciami nauki złożoności. Teoria dezintegracji pozytywnej jest szczególnie użyteczna w rozumieniu jakże burzliwego rozwoju psychicznego utalentowanych i twórczych nastolatków. Zgodnie z teorią Dąbrowskiego przełomowym okresem dla rozwoju psychicznego twórczych nastolatków jest spontaniczna wielopoziomowa dezintegracja (atraktor chaotyczny). Przedstawia to stan daleki od równowagi, który jest warunkiem koniecznym dla organizowania się bardziej złożonych i uporządkowanych stanów struktury mentalnej młodych ludzi. Poprzez ten proces młodzi ludzie stają się aktywnymi sprawcami własnego wzrostu, odpowiedzialnymi za własne życie i zdolnymi do ukierunkowania ich napięcia „ku górze” poprzez dynamizmy rozwojowe wyższych poziomów.
[EN]
The purpose of this study was to investigate creativity of young people and its role as a component of their psychological development. For this qualitative research, hermeneutic phenomenology linked to narrative/biography methods was applied. As a process of interpretation of the data, the pattern models of creativity were generated by applying the Theory of Positive Disintegration combined with the concepts of complexity science. The Theory of Positive Disintegration is especially useful for understanding the tumultuous psychological development of gifted and creative adolescents. In accordance with Dabrowski’s theory, it was demonstrated that the crucial period for creative adolescents’ psychological development is the spontaneous multilevel disintegration (chaotic attractor). It represents a farfrom- equilibrium state that is a necessary condition for self-organization to more complex and ordered states of mental structure in young people. Through this process, they become active agents in their growth, responsible for their own lives, and able to channel their tension “upward” through developmental dynamisms of higher levels.
