Trud istnienia

Język publikacji: polski [PL]
Tytuł w j. angielskim: The Toil of Existence
Rok wydania: 1975, Warszawa
Wydawnictwo: Wiedza Powszechna, Seria Omega
Ilość stron: 195

Z okładki:

W tej książce autor przedtawia własną interpretację zdrowia psychicznego, udzielając wielu cennych wskazań w dziedzinie profilaktyki i autopsychoterapii. Rozważania autora pobudzają czytelnika do głębokich refleksji nad samym sobą i pomagają w szukaniu dróg własnego, indywidualnego rozwoju.

Autor o książce (ze wstępu „Od autora”):

W pracy tej zajmę się wyjaśnieniem lub – lepiej próbą wyjaśnienia i opisu niektóych najnowszych pojęć z zakresu psychologii rozwojowej i wychowania, a szczególnie – zagadnieniem procesów rozwojowych w nowoczesnym ujęciu.
Ważniejszymi problemami będą tu wielopłaszczyznowość i wielopoziomowość rzeczywistości oraz proces dezintegracji pozytywnej w rozwoju, uzupełniającej i komplikującej proces integracji. Następnie zajmiemy się strukturą i funkcjami psychicznego środowiska wewnętrznego, „dorabianiem się” osobowości, któa – moim zdaniem – jest najwyższą strukturą rozwojową, zdobywaną przez wieki wysiłek osobisty. Dalej, strukturą psychopatii – największej komplikacji życia osobistego i społecznego, będącej zaprzeczeniem rozwoju psychicznego. Wreszcie, nowym ujęciem zdrowia psychicznego, jako zjawiska rozwojowego, wielopoziomowego, a więc ujęciem wyrażającym „zdrowie rozwijające się”.
Tu muszę usprawiedliwić się, dlaczego dałem tej pracy tytuł „Trud istnienia”? Otóż – chyba bezsprzecznie – rozwój psychiczny człowieka poprzez zasadniczy udział w nim samoświadomości, konfliktó wewnętrznych i zewnętrznych, przejawów wzmożonej pobudliwości psychicznej, czyli tzw. „nerwowości” i dorabiania się z wielkim wysiłkiem coraz wyższego poziomu soobowości i coraz wyższego poziomu zdrowia psychicznego – jest wielkim trudem, jest wysiłkiem związanym ze stanem napięcia, cierpieniem, z tzw. pozytywnymi zaburzeniami psychicznymi, do któych należą nerwowość i psychonerwice. Jest to dorabianie się osobowości właśnie poprzez trud istnienia i trud rozwoju. (…)

Spis treści:

1. Co to jest wielopoziomowość rzeczywistości?
Rzeczywistość wielopoziomowa lub wielopoziomowość rzeczywistości
Bardziej percepcyjna i logiczna oraz mniej percepcyjnie, a bardziej przeżyciowo ujmowana rzeczywistość
Rzeczywistość rzeczy i ciał
Rzeczywistość wielopłaszczyźniana i wielopoziomowa-sprzężona, odkrywana i tworzona w wyobraźni, rzeczywistość funkcji uczuciowych i popędowych
Sprzężenia rozwojowe rzeczywistości postrzeżeniowej, ujmowanej logicznie i uczuciowo-dążeniowej
Twórcze i nietwórcze ujęcia rzeczywistości w rozwoju

2. Dezintegracja pozytywna
Pozytywne strony dezintegracji
Ściślejsze związki między nerwicami i psychonerwicami a uzdolnieniami i ich rozwojem

3. Psychiczne środowisko wewnętrzne i jego głowne dynamizmy
Przejście od przewagi bodźców zewnętrznych do przewagi bodźców wewnętrznych
Pojęcie i struktura psychicznego środowiska wewnętrznego
Opis wybranych dynamizmów konkretnych

4. Osobowość człowieka, jej struktura i działanie
Trwałość i powszechność pozytywnych cech ludzkich
Właściwości naszego umysłu. Wielopłaszczyznowość albo wszechstronność wiedzy
Postawa autonomiczna w nauce i życiu codziennym. Samodzielność ocen, poczuć i działania
Obiektywizm wobec siebie samego ipostawa subiektywno-obiektywna w stosunku do innych
Niektóe cechy moralne i społeczne
Niektóe właściwości indywidualne osobowości
Samouświadomienie, samowybranie, samopotwierdzenie i samowychowanie
Jeszcze o definicji osobowości

5. Metody badań poziomów wartości ludzkich – drogi do osobowości
Krótki opis metod badawczych
Znaczenie wychowawcze i społeczne badania poziomów rozwoju funkcji uczuciowych i popędowych osobowości

6. Psychopatia – największa przeszkoda w rozwoju osobowości i grupy
Systematyczne ujęcie niektórych szczegółowych struktur psychopatycznych
Psychopatia i psychonerwica
O znaczeniu społecznym psychopatii

7. Co to jest zdrowie psychiczne?
Wieloznaczność niektórych pojęć z pogranicza higieny psychicznej
Zdrowie psychiczne i somatyczne
Zdrowie psychiczne ujęte pozytywnie i negatywnie
Zdrowie psychiczne w ujęciu statycznym i dynamicznym
Zdrowie i choroba jako zjawiska wielopłaszczyźniane i wielopoziomowe
Norma przeciętna i norma-wzorzec w powiązaniu z pojęciem zdrowia psychicznego
Zdrowie psychicne ludzi przeciętnych i ludzi wybitnych
Zdrowie psychiczne oraz sprawność i niesprawność psychiczna
Zdrowie psychiczne oraz efektywność i produktywność
Zdrowie psychiczne oraz zdolność do przystosowania się
Dobre samopoczucie a zdrowie psychiczne
Równowaga psychiczna albo homeostaza jako miernik zdrowia psychicznego
Dojrzałość lub niedojrzałość psychiczna jako miernik zdrowia psychicznego
Funkcja rzeczywistości jako jeden z mierników zdrowia psychicznego
Stereotypowość i twórczość a zdrowie psychiczne
Zdolność do przekroczenia biologicznego cyklu życiowego i typu psychologicznego
Zdolność do samowychownaia i autopsychoterapii a zdrowie psychiczne
Integracja i dezintegracja a zdrowie psychiczne
„Czynnik trzeci” a zdrowie psychiczne
Ideał osobowości a zdrowie psychiczne
Inne „zdrowe” i „niezdrowe” dynamizmy jednostki
Syntetyczne ujęcie czynników zdrowia psychicznego
Definicja zdrowia psychicznego

8. Prawo do własnych, indywidualnych, a równocześnie społecznych dróg rozwoju