REFERAT: K. Dąbrowskiego konceptualizacja transformacji w rozwoju człowieka. Inspiracje metodologiczne / K. Dabrowski’s conceptualisation of the transformations in human development. Methodological inspirations

Dr hab. Ewa Rzechowska, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)

 

[PL]

K. Dąbrowski kreśli teleologiczny model ludzkiego rozwoju

eksponując jego wielowymiarowy, dynamiczny i genetyczny charakter.

Ludzki rozwój opisywany jest jako wielopoziomowe continuum obejmujące

ciąg przemian: od dezintegracji struktur ukierunkowanych na zaspokojenie

potrzeb biologicznych lub dostosowanie do wymagań społecznych po

autonomiczną wtórną reintegrację. Na każdym etapie zmianom wewnętrznej

konstrukcji podmiotu i uruchamianiu nowych mechanizmów regulacyjnych

towarzyszą transformacje relacji podmiotu względem siebie i świata.

K. Dąbrowski neguje statyczne i statystycznie definiowanie normy.

Proponuje definiowanie pojęć z odzwierciedlaniem złożoności

analizowanych struktur i ich zmieniającej się konstrukcji. Akcentuje

unikalność jednostkowego rozwoju, przekładającą się na zróżnicowanie

indywidualnych ścieżek: ich rozmaitych przebiegów (dezintegracje czasowe

vs względnie stabilne), zakresów zmian (dezintegracje cząstkowe

vs globalne), rezultatów (dezintegracje pozytywne vs negatywne), etc.

Proponowana w Teorii Dezintegracji Pozytywnej konceptualizacja

osobowego rozwoju pociąga za sobą potrzebę wypracowania adekwatnej

metodologii badań. Rozwinięcie Dąbrowskiańskiej idei „dynamicznej

statystyki” pozwala zakreślić ramy poszukiwań i uzyskać wgląd w kluczowe

przemiany w osobowym rozwoju (w wewnętrzną konstrukcję jednostkowych

ścieżek) oraz dokonywać uogólnień z uwzględnianiem ich niepowtarzalnego

charakteru.

 

[EN]

K. Dabrowski draws the theological model of human development

emphasizing its multidimensional, dynamic and genetic character. Human

development is described as multilevel continuum involving the chain of

changes: from disintegration of structures, satisfying biological needsoriented,

or social requirements conformity, to independent ectypal

reintegration. The changes of the subject internal construction and triggering

the new regulation mechanisms are both accompanied on every level by the

transformations of the subject’s relations with regard to the World and itself.

K. Dabrowski negates the static and statistic definitions of the norm.

Namely, the author of the Theory of Positive Disintegration proposes the

notions should be defined by reflecting the complexity and changes of the

analyzed structures construction. The uniqueness of individual development

is accentuated and translated to the diversity of individual paths: their

different courses (tidal vs. comparatively stable disintegrations), the scopes

of changes (partial vs. global disintegrations), the results (positive vs.

negative disintegrations), etc.

The personal development conceptualization, propounded in Theory

of Positive Disintegration, implicates the need to develop the adequate

research methodology. The amplification of Dabrowski’s idea of “the

dynamic statistic” allows to draw the confines of the research and to gain the

insight into the key changes in personal development (in the internal

construction of the individual paths) and to make the generalizations

providing for its unrepeatable character.