REFERAT: Dezintegracja a twórczość – rozważania o sztuce… / Disintegration and creativity – reflections on the art …

Mgr Urszula Łopuszańska, dr hab. n. med. Marta Makara-Studzińska (Uniwersytet Medyczny w Lublinie)

 

[PL]

Trudno wyobrazić sobie świat bez różnorodności kształtów, barw

i kolorów, które wykreował człowiek. Najstarsze prehistoryczne malowidła

ścienne sprzed 40 tys. lat p.n.e., zachowane do dziś, wskazują, że człowiek

od zawsze potrzebował za pomocą sztuki wyrazić to jak postrzega otaczający

go świat, co aktualnie przeżywa, czuje. Przejawy twórczego działania

najstarszych cywilizacji budzą zachwyt i podziw, a ich klasyczne formy nie

są osiągalne nawet we współczesnych czasach. Nie sposób żyć bez sztuki

a każda epoka miała swoich wybitnych przedstawicieli ówczesnych myśli.

Samo znaczenie pojęcia twórczości ewaluowało z biegiem wieków. Inaczej

pojmowano ją w czasach antycznych a inaczej dzisiaj. Od epoki klasycznej

po barok twórczość była przejawem boskiego dzieła, w romantyzmie

zwrócono uwagę na jej ludzki charakter. Współcześnie twórczość kojarzona

jest ze sztuką, którą tworzą nie tylko wybitne osobistości, talenty, ale również

zwykli śmiertelnicy, którzy każdego dnia kreują coś nowego,

niepowtarzalnego.

W świetle współczesnej psychologii humanistycznej, aktywność

twórcza jest naturalną i pierwotną potrzebą człowieka, a zdolności twórcze

i twórcza postawa są niezbędne do zaspokojenia potrzeby samorealizacji.

Twórczość uznano za atrybut funkcjonowania człowieka stwierdzając, że kto

nie kreuje twórczo swojej osobowości ten czyni swoje życie uboższym, bo

jak stwierdził Erich Fromm „człowiek pragnie stać się osobą twórczą,

zamiast pozostawać stworzeniem”.

Każdy z nas skazany jest na rozwój a jak dodaje Kazimierz

Dąbrowski, również na przekraczanie własnego cyklu biologicznego

i przechodzenie na coraz to wyże poziomy. Wg niego człowiek w procesie

transgresji, doskonali samego siebie razem z wychowywaniem i autoterapią.

Jest to możliwe dzięki procesowi dezintegracji pozytywnej, bez której

człowiek nie byłby wstanie przekraczać kolejnych, jak stwierdził poziomów

rozwojów. Samo słowo dezintegracja implikuje, że musi nastąpić jakiś

rozpad dotychczasowej struktury, któremu niejednokrotnie towarzyszą stany

bólu, cierpienia, sprzeczności uczuć i popędów. Pozwalają one na lepsze

zrozumienie samego siebie a w rezultacie samo wychowują, prowadząc do

osiągnięcia kolejnego poziomu rozwoju osobowości.

Dąbrowski wiele uwagi poświęcił analizie psychiki

i uzdolnień ludzi wybitnych. Twierdził, ze ludzie sztuki na ogół mają

nieukształtowaną osobowość i pozostają w ciągłym rozwoju. Charakteryzują

się przemiennością sfery emocjonalnej, intuicji, samoświadomości, często są

to osoby o dużej labilności emocjonalnej. Czy to oznacza, że twórczość

powiązana jest z zaburzeniami?

W wystąpieniu spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytanie,

śledząc badania na temat osób wybitnie uzdolnionych, przyglądając się przy

tym twórczości ludzi przejawiających problemy natury psychicznej.

 

[EN]

It is hard to imagine a world without a variety of shapes, colours and

shades that have been created by a man. The oldest preserved example,

prehistoric wall paintings dated back to 40 000 years B.C. show, that the man

has always wanted to express through art how they see the world around

them, what they are currently experiencing and feeling. Manifestations of the

creative activities of the oldest civilizations inspire and arouse admiration and

their classical forms are much more than the achievements of modern times.

It is impossible to live without art and do not appreciate the genius of

distinguished artists of bygone times.

The meaning itself of art naturally evolved over the centuries.

Nowadays it is understood differently in comparison to ancient times. From

ancient times to Baroque the work was a manifestation of the divine works,

only in the era of romanticism the creative unit had been recognized in the

human body. Today, the artistic activity is associated with art, which is

created not only by extraordinary individuals, but also by ordinary mortals,

who every day create something new and unique.

In the light of modern humanistic psychology, creative activity is

a natural and primary human need and creativity, as well as creative attitude

are necessary to address the need for self-realization. The work was

considered an attribute of human functioning, stating that anyone who does

not create their creative personality makes their life poorer, because as stated

by Erich Fromm 'the man wants to be a creative person, instead of being

a creation’.

Each of us is doomed to develop; and according to Kazimierz

Dabrowski – as well to cross their biological cycle and the transition to higher

and higher levels. He says that the man in the transgression is improving

themselves with raising and self-therapy. This is possible thanks to a process

of positive disintegration, without which the man would not be able to exceed

the consecutive levels of development. The word disintegration implies that

there must be a breakdown of the existing structure, which is often

accompanied by states of pain, suffering, conflict of feelings and impulses.

They allow for a better understanding of their own 'self’ , as a result, they

raise and shape themselves, leading to achieve the next level of personality

development.

Dąbrowski devoted a lot of attention to the analysis of human psyche

and talents of distinguished people. He claimed that people of art tend to have

unformed personality and remain in constant development. They are

characterized by alternation of emotional sphere, intuition, self-awareness;

they are often people with high emotional lability. Does this mean that

creativity is associated with disorders ?

In this speech we are trying to answer the above mentioned question,

following research on gifted individuals, looking at the work of people

manifesting mental problems.