REFERAT: Decentralizacja self a dezintegracja pozytywna / Decentralization of the “self” versus positive disintegration
REFERAT: Decentralizacja self a dezintegracja pozytywna / Decentralization of the “self” versus positive disintegration
Dr Andrzej Jastrzębski OMI (Uniwersytet Adama Mickiewicza)
[PL]
Proces decentralizacji self wpisuje się w szerszy prąd myślowy, który
jest sprzeciwem wobec wywodzącego się od Kartezjańskiego cogito
paradygmatu nauki. Chodzi tu o pozytywizm, neopozytywizm, czy
scjentyzm, czyli używając frazeologii Mickiewiczowskiej: „szkiełko i oko”
naukowca, pewien rodzaj absolutnego, niezaangażowanego obiektywizmu.
W historii psychologii dokonało się przejście od jednego, silnego ja
do wielu zróżnicowanych ja, które mogą wchodzić ze sobą w dialog. Jednym
z najlepszych przykładów owocu tego procesu wydaje się być Teoria
wartościowania Huberta Hermansa, która wpisuje się w szerszy prąd
psychologiczny, który jest określany mianem psychologii narracyjnej.
Do nowego ujęcia ja/self doprowadziły badania i teorie wielu
psychologów, a wcześniej także filozofów. Wystąpienie ma być pewnego
rodzaju przeglądem tego procesu, aby w końcu zestawić go z teorią
Kazimierza Dąbrowskiego.
[EN]
The process of the decentralization of the „self” is part of that broader
current of thought which is intended to refute the Cartesian paradigm of
science. Positivism, neo-positivism and scientism may be named in this
context. In other words, the point is to avoid cold objectivity in coming to
understand the human person.
In the history of psychology a process of transition took place from
one, strong „self” to a number of diversified selves that are capable of
entering into a dialogue with each other. One of the best examples of this
process is no doubt Hubert Herman’s „The Valuation Theory”, which should
be considered as one of the most important approaches in narrative
psychology.
The factors that contributed to the new concept of the „self” were,
among others, the theories of some psychologists and, even earlier, the
research undertaken by some philosophers. This paper is an attempt to
illustrate this process and, to compare it with Kazimierz Dąbrowski’s theory.
