REFERAT: W poszukiwaniu natury i znaczenia różnych typów wzmożonej pobudliwości psychicznej / In the search of the nature and the significance of different types of overexcitability
REFERAT: W poszukiwaniu natury i znaczenia różnych typów wzmożonej pobudliwości psychicznej / In the search of the nature and the significance of different types of overexcitability
Dr Katarzyna Martowska, prof. Anna Matczak (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
[PL]
W świetle teorii Kazimierza Dąbrowskiego charakterystyczną cechę
osób wybitnie zdolnych stanowi wzmożona pobudliwość psychiczna (WPP).
Wyróżnia się pięć jej typów przejawiających się w odmiennych sferach
funkcjonowania: psychomotorycznej, sensorycznej, wyobrażeniowej,
intelektualnej i emocjonalnej. Zaprezentowane badania miały na celu, po
pierwsze, znalezienie odpowiedzi na pytanie o naturę tych różnych typów
WPP poprzez poszukiwanie ich temperamentalnych korelatów. Po drugie,
podjęto próbę sprawdzenia związków poszczególnych typów WPP, jako
potencjalnych predyktorów, z wyznacznikami efektywności funkcjonowania,
jakimi są inteligencja ogólna, inteligencja emocjonalna i kompetencje
społeczne. Przeprowadzono dwa badania, w których uczestniczyli studenci.
W pierwszym z badań wzięło udział 60 osób, w drugim 172 osoby. W obu
grupach do pomiaru WPP zastosowano Kwestionariusz OEQ-II (The
Overexcitability Questionnaire-Two) autorstwa Falka, Lind, Miller,
Piechowskiego i Silverman w adaptacji Limont i Piechowskiego.
W pierwszym badaniu mierzono cechy temperamentu (kwestionariuszami
FCZ-KT i PTS), inteligencję ogólną (testem Omnibus) i kompetencje
społeczne (kwestionariuszem KKS). W drugim badaniu mierzono
inteligencję emocjonalną (kwestionariuszem PKIE). Zgodnie
z oczekiwaniami, stwierdzono odmienność korelatów różnych typów WPP.
[EN]
According to the theory of Kazimierz Dabrowski overexcitability
(OE) is a characteristic trait of gifted people. There are five types of OE
revealing in different areas of functioning: psychomotor, sensual,
imaginational, intellectual and emotional. The presented research was aimed,
firstly, to finding an answer to the question about the nature of these different
types of OE through searching for their temperamental correlates. Secondly,
we attempted to examine the relations between particular types of OE, as
potential predictors, and determinants of effective functioning which are
general intelligence, emotional intelligence, and social competence. Two
research were conducted among students. In the first research 60 subjects
took part, in the second – 172. The overexcitability were measured with the
OEQ-II questionnaire (The Overexcitability Questionnaire-Two) by Falk,
Lind, Miller, Piechowski & Silverman in the Polish adaptation by Limont &
Piechowski. In the first study temperament traits (with the FCZ-KT
questionnaire and PTS questionnaire), general intelligence (with the Omnibus
test) and social competence (with the KKS questionnaire) were measured. In
the second study emotional intelligence (with the PKIE questionnaire) was
measured. As it had been expected, the distinctness of correlates of different
types of OE was found.
