Ruch Higieny Psychicznej w Polsce Instytut Higieny Psychicznej i Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej w Warszawie

Inicjatorzy Ruchu Higieny Psychicznej w USA

Adolf Meyer (1866-1950) – lekarz psychiatra

Clifford  W. Beers (1876-1943) – pacjent psychiatryczny

 

Instytucje poprzedzające powstanie  –  Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej (PTHP) w Warszawie

1)Towarzystwo Opieki nad Nerwowo i Psychicznie Chorymi

2) Towarzystwo „Trzeźwość”

3) Towarzystwo Eugeniczne

 

1930 – powstaje Tymczasowy Komitet Higieny Psychicznej w Warszawie – reprezentujący RP w Waszyngtonie ma I Międzynarodowym Kongresie Higieny Psychicznej

1933 – Ministerstwo Opieki Społecznej (Departament Służby Zdrowia) powołuje Referat Higieny Psychicznej; powstaje też – Sekcja Higieny Psychicznej – Państwowej Naczelnej Rady Zdrowia

 

1935 – powstaje Polska Liga Higieny Psychicznej

1935 – dr Oskar Bielawski – tworzy oparty na założeniach eugenicznych  pierwszy ruch higieny psychicznej w Polsce (jako dyrektor Szpitala Psychiatrycznego w Kościanie k. Poznania – wydaje tam kwartalnik „Higiena Psychiczna”. Z tego ruchu powstaje następnie Towarzystwo Eugeniczne.

 

1935 – powstaje z inicjatywy Departamentu Służby Zdrowia, Ministerstwa Opieki Społecznej;  – Instytut Higieny Psychicznej  (IHP)przy pomocy finansowej Fundacji D. Rockefellera. Dyrektorem zostaje  psychiatra – dr medycyny i  dr filozofii  – Kazimierz Dąbrowski (1902-1980), który  tworzy nowy  (drugi)  – ruch higieny psychicznej oparty na założeniach  powstającej teorii dezintegracji pozytywnej.

 

Placówki  IHP

– Oddział Kliniczny Neuropsychiatrii Dziecięcej (umieszczony  w miejskim szpitalu w Warszawie), zreorganizowany przez IHP

Powstały też:

–  Oddział Kliniczny dla Dorosłych Psychonerwicowych

– Poradni a dla dzieci nerwowych i nerwicowych

– Poradnia dla dzieci epileptycznych

– Poradnia dla dzieci z zaburzeniami mowy i słuchu

– Poradnia  dla dorosłych z zaburzeniami nerowowo-psychicznymi

 

– 1935 – od początku powstania IHP prowadził działalność wydawniczą – wydawano dwie serie broszur popularno-naukowych oraz czasopisma naukowe – „Biuletyn IHP” oraz „Wychowanie w grupie”

 

1937 – powstaje Instruktorat Higieny Psychicznej przy IHP

1937 – powstaje Koło Przyjaciół Instytutu Higieny Psychicznej, które gromadzi  prywatne środki na zakup terenu pod budowę Sanatorium Psychiatrii Dziecięcej w Zagórzu k. Warszawy; Duzy wkład finansowy wnosi , między innymi  biolog , p. dr Irena Gumowska , żona  mgr Stefana Dąbrowskiego (socjologa)  – brata dr Kazimierza Dąbrowskiego (lekarza psychiatry).

 

– 1938 – powstają  Oddziały IHP – w Łodzi, w Gdyni, w Lublinie, w Stanisławowie

 

– 1939 – po wybuchu II wojny światowej,  centrala  Instytutu HP zostaje przeniesiona  z Warszawy do lasu w Zagórzu pod Warszawą.

 

– 1939 – w  nowej siedzibie IHP w Zagórzu,  uruchomiono 4 zakłady wychowawczo-lecznicze dla dzieci  – w tym dla sierot wojennych, i dzieci z Warszawskiego Getta

– 1939 – powstaje Tajne Studium Higieny Psychicznej i Psychologii Stosowanej – przekształcone po wojnie w Wyższą Szkołę Higieny Psychicznej.

 

PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

–  w 1946 – kontynuowane jest wydawanie IHP – do 1950 r., w którym zablokowano  działanie IHP, i WSHP

– od 1946  IHP działa jako Państwowy Instytut Higieny Psychicznej niezależnie od  – Państwowego Instytutu Higieny  – i podlega bezpośrednio gestii Ministerstwa Zdrowia.

w 1946 – ukazuje się kwartalnik „Psychologia i Higiena Psychiczna Pracy”

w 1946 – wydano 1 numer „Zdrowia Psychicznego”

 

-1946 – rozbudowano : działy

–  naukowy, kliniczno-poradniany, szkoleniowy, wydawniczy, ogólny i administracyjny.

–  powołano nowe oddziały terenowe (obok Łodzi,  Gdyni i Lublina) – w Gdańsku, w Katowicach, w Kielcach, w Krakowie, w Olsztynie, w Poznaniu, w Szczecinie, w Toruniu i we Wrocławiu

 

– nowe Poradnie, podległe oddziałom wojewódzkim powołano w: Bytomiu, Częstochowie, Dąbrowie Górniczej, Gorzowie Wlkp. Rabce, Sosnowcu i w Zakopanem.

Wśród 80 czynnych Poradni  IHP działało:

– 19 – poradni  dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami nerwowymi i psychicznymi

– 12 – poradni zawodowych

– 11 – poradni przeciwalkoholowych

– 7 – poradni dla pacjentów  z wadami wymowy i słuchu

– 6 – poradni pedo-kryminologicznych

– 2 – poradnie psychohigieny szkolnej

– 1 – poradnia eugeniczna

 

W latach 1948-1949 – zanotowano ok. 30 tys. przyjęć

W  IHP – działały następujące pracownie:

-1) psychologii klinicznej

-2) psychopatologii i terapii wychowawczej

-3) higieny psychicznej środowiska

– 4)psychohigieny pracy

– 5) testów.

1948 – powstaje Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej (PTHP) – jako kontynuacja  Polskiej Ligi Higieny Psychicznej / zostało zlikwidowane w 1952 roku

 

1957 – reaktywacja PTHP

1957 – powstaje Komitet Higieny Psychicznej i Psychiatrii Dziecięcej przy Wydziale Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk

 

1959 – IV Krajowy Zjazd Higieny Psychicznej w Warszawie ( z udziałem Dyrektora Biura Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego  Dr – J.R. Reesa) – uczestniczyło w nim ok. 500 osób.

 

W  1959 – Minister Zdrowia powołał Komitet Organizacyjny Roku Zdrowia Psychicznego

W  1960 – ukazuje się Biuletyn Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej nr 1.

W 1960 – Odbywa się w Warszawie Posiedzenie Biura Wykonawczego – Światowego Roku Zdrowia Psychicznego .

Nota :

– tekst opracowano na podstawie rozmowy z prof. K. Dąbrowskim  w 1979 r., z licznymi lukami faktograficznymi i niepewną taksonomią (opr. T. Kobierzycki, Warszawa 1984).